Nolleten aparatua
Nolleten Aparatu aurkitu duzu.
Ondorioztatuko zenuen eran, Nolleten Aparatuak bere asmatzaileari zor dio izena, Jean Antoine Nollet (1700-1770) fisikari frantziarrari.
Nolleten aparatua euskarri batez dago eratua. Bertatik lerro horizontalean kokatutako marfilezko hainbat esfera zintzilikatzen dira.
Tresna horrekin Nolletek gorputz elastikoen arteko talkaren eraginak zein diren erakutsi zuen.
Baina zer dira gorputz elastikoak?
Bada oso erraza, talkaren ondotik jatorrizko posizioetara berehala itzultzen diren molekulak dituzten gorputzak dira, eta talkaren kontrako norabidean ematen den erreakzio horrek gorputz batek bestea bultzatzea eragiten du, horiei dagozkien abiadurak elkarri aldatuz.
Ikus ditzagun adibide batzuk:
1) Masa bereko bi esferen talka, horietako bat geldian; hori besteak zuen abiaduran irtengo da.
2) Kontrako norabideko bi esferen talka: beren abiadurak aldatzen dizkiote elkarri
3) Esfera baten talka masa bereko ugari dauden lerro baten aurka: azkena irten egiten da, gainerakoak geldirik mantenduz.
Neurriak
Oinarria: 81x45cm. Altuera: 26 cm.
Jean-Antoine Nollet
Frantziako familia xume batean jaio zen 1700. urtean. Gurasoek eliza-ikasketak egitera bidali zuten, eta Parisko Kartusiarren Komentu Handiko abade izatera iritsi zen. Hala ere, hogeita hamar urte bete baino lehentxeago, elizgizon izateari utzi zion eta zientzian hasi zen.
1743an, Leçons de physique experimentale (Fisika esperimentaleko lezioak) argitaratu zuen. Frantzian fisika aztertzen eta zabaltzen egindako lanagatik da ezaguna.
Esperimentuetan behar zituen tresnak erosteko adina dirurik ez zuenez, berak sortu zituen, eta ondoren saldu —dirua eta ospea lortu zituen horri esker—. Tresna horien artean, nabarmentzekoa da hutseko hodi berezia, 1749an sortu zuena: alanbre batez hodiaren muturretako bat zigilatuz eta argindar estatikoko makina batera konektatuz, ilunpean letra handiak irakurtzeko nahikoa argi lortu zuen. Lankideek «arrautza elektriko» esaten zioten. Ondoren, Geisslerren hodi bihurtu zen, eta, geroago, Crookesen hodi —Roentgenek erabili zuen, X izpiak aurkitzeko—.
Zientzia eta teknologia maite dituzu?
Egin bat jakin-min handia duen gure komunitatearekin! Aurkitu “Laboratorium Sekretua”ren asmakizun zoragarriak eta “Jenio Asmatzaile” bihurtu zaitez!
Sartu!
